غزل امام خمینی

از زمانی که شعر فارسی با عرفان اسلامی درآمیخت، عارفانِ شاعر ما کوشیدند درک عرفانی خود در موضوعات مختلف را در قالب شعر به اصحاب اندیشه عرضه کنند. از جمله این موضوعات، سفر معنوی حج است. در نگرشی ساختاری به شعر شاعرانِ اندیشه‌مند و عارف، این نکته به دست می‌آید که پاره‌ای از آنان به صورت تک بیت یا نهایتاً چند بیت متوالی به آیین معنوی حج پرداخته‌اند و برخی دیگر در قالب قصیده یا غزل، درک شهودی خویش دربارة این سفر را بیان کرده‌اند. از شاعران گذشته که قصیده یا غزلی در این باره سروده‌اند، می‌توان به ناصرخسرو، خاقانی و مولوی اشاره کرد. در شعر معاصر نیز بیش و کم مناسک حج مورد اشاره قرار گرفته است. نگارنده از میان بزرگان عرصة شعر و عرفان در دورة معاصر، حضرت امام خمینی1  را به دلیل ویژگی‌های شخصیتی و اندیشه‌ای ایشان برگزیده است تا دربارة یکی از غزل‌های ایشان که مایه ور از رویکردی عارفانه به عمل عبادی حج است، سخنانی را مطرح نموده، تا حدی بنیان‌های اندیشة عرفانی ایشان را تبیین کند.